Πεμπτουσία

Την πρώτη του νέου έτους 2018, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γρεβενών κ. Δαβίδ επισκέφθηκε το Νοσοκομείο Γρεβενών για να ευχηθεί περαστικά και ταχεία ανάρρωση στους ασθενείς και τους συνοδούς τους αλλά και καλή δύναμη στο έργο τους, στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του ιδρύματος.   Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος επισκέφθηκε το Γηροκομείο της Ιεράς Μητροπόλεως Γρεβενών για να ευλογήσει και να κόψει την Βασιλόπιτα και να δώσει τις θερμές πατρικές του ευχές στους υπερηλίκους συμπολίτες μας για μια καλή κι ευλογημένη νέα χρονιά.  

Στις 17 Ιουλίου του 2018 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την ημέρα του μαρτυρίου των αγίων βασιλομαρτύρων Ρομάνοφ. Ήδη στο Αικατερίνμπουργκ, την πόλη των Ουραλίων όπου μαρτύρησαν οι άγιοι, γίνονται μεγάλες προετοιμασίες για τον εορτασμό της επετείου αυτής. Το ίδιο συμβαίνει και σε ολόκληρη την Ρωσσία, ο λαός της οποίας αγάπησε την τσαρική οικογένεια όσο λίγους αγίους στην ιστορία της. Στο πλαίσιο της εν λόγω επετείου, η αδελφότητα της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Μέσα Ποταμού, έπειτα από μακρόχρονη και εντατική έρευνα, παραδίδει με ιδιαίτερη χαρά στους Έλληνες αναγνώστες το ανά χείρας έργο, με την βιογραφία των αγίων βασιλομαρτύρων Ρομάνοφ. Πρέπει να σημειωθεί ότι η συγγραφή του έργου αποτέλεσε δύσκολο εγχείρημα, διότι από την εποχή της κυριαρχίας του κομμουνισμού στην Ρωσσία μέχρι και ...

  Στο κατώφλι του νέου έτους, ας σκεφθούμε τι μεγάλη του Θεού δωρεά είναι αυτή! Η είσοδός μας στο νέο έτος αποτελεί για τον καθένα μας χωριστά, μια ακόμη προθεσμία και ευκαιρία που μας χαρίζει "ο καιρούς και χρόνους εν τη ιδία εξουσία θέμενος" πανοικτίρμων και πολυεύσπλαχνος Κύριος και Θεός μας, για να φθάσουμε στον τελικό σκοπό της ζωής: να πετύχουμε το "καθ' ομοίωσιν" δηλαδή απλά τη σωτηρία της ψυχής μας. Όπως προτρέπει σχετικά και ο Απόστολος Πέτρος: "κατά τον καλέσαντα υμάς άγιον και αυτοί άγιοι εν πάση αναστροφή γενήθητε" (Α' Πετρ. α' 15). Δηλαδή σύμφωνα με το παράδειγμα του αγίου Θεού, που σας κάλεσε, γίνετε και εσείς άγιοι σε κάθε περίπτωση και σε κάθε τρόπο της συμπεριφοράς σας. Αυτός είναι ...

(Στο παρακάτω περιστατικό που αφηγείται ο Παύλος Νιρβάνας όταν τράβηξε την γνωστή φωτογραφία στον κυρ Αλέξανδρο, μπορούμε να διαγνώσουμε την σεμνότητα του μεγάλου λογοτέχνη. Σε μια εποχή όπου πλήθος ασήμαντων «καλλιτεχνών» και διανοουμένων περιφέρονται από κανάλι σε κανάλι και αγωνιούν για μία φωτογράφηση και μία συνεντευξούλα σε κάποιο περιοδικό, το ήθος του Παπαδιαμάντη μοιάζει εξωπραγματικό.) Ο καημένος ο Αλέξανδρος! Καινούργιες ανησυχίες θα είχε πάλι η ασκητική του ψυχή με τη συρροή τόσων ξένων και δικών μας μουσαφιρέων στο ταπεινό του σπιτάκι του ωραίου νησιού. Τον ετρόμαζε τόσο πολύ «η περιέργεια του Κοινού». Είχα διηγηθεί άλλοτε την ανησυχία του αυτή, όταν πήγα, κλέφτικα, με χίλιες προφάσεις, να τον φωτογραφίσω απάνω στο καφενεδάκι της Δεξαμενής. Δεν υπήρχε ως τότε φωτογραφία του Παπαδιαμάντη. Και συλλογιζόμουν ...

Αντιγράφω  την ετυμολογία γνωστών επιθέτων και την ερμηνεία τους, η οποία άλλοτε «επιβεβαιώνει» τον φέροντα το επώνυμο και άλλοτε τον «ακυρώνει». Η αξιολόγηση, βέβαια, γίνεται πάντα από τον αναγνώστη. Στο τέλος καταγράφω τις πηγές, στις οποίες μπορείτε να καταφύγετε, για να βρείτε και άλλα επώνυμα και ίσως και το δικό σας! A Αβράμης /Αβραμάκης/Αβραμόπουλος κοκ- Από το χριστ. βαφτ. Αβραάμ, εβρ.Abhraham, «ο πατέρας πολλών εθνών». Αρκετά διαδεδομένο βαφτ. εξού και οι πολλές παραλλαγές του. Αδραχτάς/Αδράχτας- Από το δημωδ. αδράχτι, το κυλινδρικό ξύλο στο οποίο τυλίγεται το νήμα που παράγεται κατά το γνέσιμο του μαλλιού,< μσν. αδράχτι< ελνστ. ἀδράκτιον υποκορ. του ἄδρακτος.Ως επώνυμο τουλάχιστον από τον 15ο αι., αναφέρεται ένας Αδραχτάς Μιχαήλ. Αλαβάνος- Σχετικό με το ιδιωμ. αλαμάνος, απάνθρωπος, αιμοβόρος. Ετυμολογικά συνδέεται με το φράγκικο alleman, ...

Nέφη σκόνης στον Ωρίωνα (φωτ. NASA) Με την αρχή του νέου έτους ο αστερισμός του Ωρίωνα είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του νυχτερινού ουρανού καθ’ όλο το χειμώνα, ιδιαίτερα στη διάρκεια των πρώτων μηνών του έτους αφού η Πρωτοχρονιά μας σήμερα γιορτάζεται την 1η Ιανουαρίου. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο σε όλες τις χώρες του κόσμου. Πάρτε για παράδειγμα την Κίνα. Παρ’ όλο που επίσημα η χώρα αυτή χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο, όπως και οι δυτικές χώρες, εντούτοις η Κινεζική Πρωτοχρονιά δεν συμπίπτει την 1η Ιανουαρίου αλλά γιορτάζεται σε διαφορετικές ημερομηνίες κάθε χρόνο, αφού βασίζεται ακόμη και σήμερα στο αρχαίο κινεζικό ημερολόγιο που έχει τις ρίζες του βαθιά στο παρελθόν, όταν, σύμφωνα με την παράδοση, το ημερολόγιο αυτό επινοήθηκε και εγκαθιδρύθηκε από ...

«Και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν». Έτσι μας παρουσιάζει ευθύς εξαρχής το ευαγγέλιο του Ιωάννη το μέγιστο μυστήριο της ενανθρώπησης του δεύτερου προσώπου της Αγίας Τριάδος. Ο Λόγος, ο Υιός του Πατρός, έγινε σάρκα, που στη βιβλική διάλεκτο σημαίνει τον πλήρη άνθρωπο, αυτόν με ψυχή νοερή και με σώμα. Με τον τρόπο αυτόν ο Χριστός ήρθε και έστησε την ένσαρκη σκηνή του ανάμεσά μας για τρία ολόκληρα χρόνια και μετά την ανύψωσε για πάντα δίπλα στον Πατέρα του και Θεό των όλων. Η τιμή και η υπερύψωση της φύσης μας με τη Γέννηση του Χριστού είναι οπωσδήποτε κάτι που ξεπερνάει κατά πολύ τις νοητικές δυνατότητες πρόσληψης. Μας ανύψωσε πάνω από όλα τα κτίσματα, ακόμη και από αυτούς τους ...

Τα Χριστούγεννα δεν είναι το δέντρο του οποίου τα φωτάκια θα σβήσουν. Τα Χριστούγεννα δεν είναι η αγορά των δώρων. Δεν είναι να σκάσουμε από το φαί, την κρεπάλη, την ψεύτικη διασκέδαση. Τι είναι λοιπόν; Η γέννηση της Αγάπης! Η γέννηση ενός νέου ανθρώπου μέσα μας! Η γέννηση ενός μωρού, ενός καλοπροαίρετου παιδιού! Η χειροποίητη ανανέωση της ομίχλης που καταντήσαμε να έχουμε. Τι είναι άραγε αυτή η ομίχλη; Η λάθος πορεία που πήραμε αποξενώνοντας τον εαυτό μας από το συνάνθρωπο, το Θεό, τη φύση, τις αξίες. Απομακρύνοντας τον εαυτό μας από τον άνθρωπο. Από τον άνθρωπο που (π)άνω θρώσκει (κοιτά). Τι κοιτά δηλαδή; Τον καθαρό ουρανό, την αλήθεια, τη γαλήνη, τη λάμψη, το Θεό. Γιατί όταν τον κοιτά, όλα αυτά τα νοιώθει και τα ζωγραφίζει στη Γη. Βρίσκει τα πινέλα, βρίσκει τις μπογές. Αυτό είναι ο ...

  Την Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2018 ετελέσθη στη Χαλκίδα και συγκεκριμένα στον Μητροπολιτικό Ι. Ναό του Αγίου Δημητρίου η εορτή του Αγίου Μάρκου του Κωφού, με Θεία Λειτουργία την οποία προσέφερε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος, με την συλλειτουργία Ιερέων της Πόλεως. Όπως κάθε χρόνο, προσεκλήθησαν και οι κωφοί αδελφοί μας για να συμμετάσχουν στην Θεία Λειτουργία αφού ο υπεύθυνος για τη διακονία τους Αρχιμ. Ιωάννης Καραμούζης, Ιεροκήρυξ της Ι. Μητροπόλεως και συνεργάτης της Επιτροπής Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, έκανε θεολογική διερμηνεία της Θείας Λειτουργίας.     Η Ιερά Μητρόπολις Χαλκίδος, εδώ και δεκαέξι χρόνια, με την πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Χρυσοστόμου και την άμεση φροντίδα και ευθύνη του π. Ιωάννου Καραμούζη, ο οποίος είναι διδάκτωρ ...

Το κείμενο περιλαμβάνεται στην έκδοση του ΚΕΠΕΜ «Ανοίξετε την πόρτα σας! - Κάλαντα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς, Φώτων - Αρχείο Σίμωνα Καρά 1958-1976» με τίτλο «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά: Παρανοήσεις και ο ρόλος των τσακισμάτων».Στο βίντεο ακούγονται τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα από την Αιγιάλη της Αμοργού που ηχογράφησε ο Σίμων Καράς το 1973 από δύο ντόπιους οργανοπαίκτες.   https://www.youtube.com/watch?v=PqXbi_7uBTc Τα κοινά κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, με έντονη παρουσία στο νότιο και ανατολικό Αιγαίο και σε περιοχές της δυτικής Μικράς Ασίας, τα οποία τραγουδιούνται σήμερα σε ολόκληρη την Ελλάδα, παρουσιάζουν μία τέτοια πλοκή στίχων, ώστε το περιεχόμενό τους να παρουσιάζεται σχεδόν ασυνάρτητο. Συνήθως τα κάλαντα αυτά τα βλέπουμε γραμμένα ως εξής:   Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά, κι αρχή καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος. Αρχή που βγήκε ο Χριστός, άγιος και πνευματικός, στη ...

Ως ανεξίτηλο σημείο της πνευματικής του μεγαλοσύνης, ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς συνεχίζει να είναι λίθος προσκόμματος τόσο για Δυτικούς όσο και για μερικούς Ανατολικούς θεολόγους και ακόμη αναδύεται σαν μοναχικό νησί στο μέσο της Χριστιανικής θεολογίας «εις πτώσιν και εις ανάστασιν πολλών» (Λουκ. 2:34). Από τη μία πλευρά, οι μη Ορθόδοξοι θεολόγοι τον αποφεύγουν ή τον απορρίπτουν όχι μόνο επειδή σταθερά παρερμηνεύουν την διδασκαλία του περί ακτίστων ενεργειών ως δήθεν «καινοφανή» (από τον Denis Petau στον Martin Jugie και τον Robert Jenson), αλλά επίσης, επειδή υποπτεύονται σε αυτόν μια άρνηση κάποιων θεμελιωδών δυτικών θεολογικών αντιλήψεων που αφορούν την χάρη, τη συνεργεία, τη θεία ενότητα, το Filioque κλπ. Κάποιοι Oρθόδοξοι θεολόγοι, από την άλλη πλευρά, έχουν γίνει Παλαμο-φοβικοί για κάποιους περίπλοκους ...

  Σε κάθε εποχή της ανθρωπότητας, ιδιαίτερα στις περιόδους της κρίσης, το Άγιο Πνεύμα, ο Παράκλητος που κυβερνά την Εκκλησία και την οδηγεί στα έσχατα, αναδεικνύει πρόσωπα οδοδείκτες. Σε μια εποχή η οποία γνώρισε δύο παγκοσμίους πολέμους, μία εθνική καταστροφή και έναν εμφύλιο σπαραγμό και η οποία έγινε μάρτυρας μιας πρωτοφανούς αστυφυλίας και εκκοσμικεύσεως, εν ταις οπαίς της γης του Αγιωνύμου Άθωνος εφάνη άνθρωπος με το όνομα Ιωσήφ: ο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής ή Σπηλαιώτης, όπως συνηθίσαμε να τον ακούμε όσοι από μικρή ηλικία επισκεπτόμασταν το Άθω. Όποιος διαβάσει τον βίο του και την επιστολογραφία του αποκομίζει μία σπάνια για την εποχή μας αίσθηση: της αυθεντικότητας. Ο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής ήταν από εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι έγιναν οι ίδιοι θεμέλιο ...

Ο πρώτος μήνας του χρόνου είναι ο Ιανουάριος, ο Γενάρης, όπως τον ονομάζει ο λαός μας. Ωστόσο δεν ήταν αυτός πάντα ο πρώτος μήνας. Στην αρχαία Ρώμη ο χρόνος διαιρούνταν σε δέκα περιόδους-μήνες και πρώτος απ΄ αυτούς ήταν ο Μάρτιος. Επτά αιώνες πριν από τον Χριστό ένας βασιλιάς της Ρώμης, ο Νουμάς Πομπίλιος τον πρόσθεσε ως ενδέκατο μήνα, μειώνοντας συγχρόνως τις μέρες των άλλων μηνών. Αργότερα προστέθηκε κι ο Φεβρουάριος ως δωδέκατος μήνας, επειδή ως μέτρο διάρκειας του μήνα καθιερώθηκε ο κύκλος της Σελήνης.  Στην αρχαία Αθήνα η περιόδος αυτή αντιστοιχούσε στον μήνα Ποσειδεώνα, αφιερωμένο στον θεό της θάλασσας, αν και δεν υπάρχει απόλυτη αντιστοίχιση. Ως πρώτος μήνας του έτους ο Ιανουάριος ορίστηκε το 153 π.Χ. Το όνομά του το πήρε ...