Ρόδον το Αμάραντον, το Ρόδο της Ιεριχούς, το Ρόδο της Παναγίας!
21 Ιουλίου 2015
Εἱρμὸς Α’ Ὠδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου.
«Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ κιβωτῷ ψαυέτω μηδαμῶς χεὶρ ἀμυήτων· χείλη δὲ πιστῶν τὴ Θεοτόκῳ ἀσιγήτως φωνὴν τοῦ ἀγγέλου ἀναμέλποντα, ἐν ἀγαλλιάσει βοάτω· Ὄντως ἀνωτέρα πάντων ὑπάρχεις, Παρθένε ἁγνή».Μεταγραφή από τον Φώτη Κόντογλου
«Ἐσένα ποὺ εἶσαι ζωντανὴ κιβωτὸς τοῦ Θεοῦ, ἂς μὴ σὲ ἀγγίζει ὁλότελα χέρι ἄπιστο, ἀλλὰ χείλια πιστὰ ἂς ψάλλουνε δίχως νὰ σωπάσουνε τὴ φωνὴ τοῦ ἀγγέλου (ὁ ὑμνωδὸς θέλει νὰ πεῖ τὴ φωνὴ τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, ποὺ εἶπε «εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξί») κι ἂς κράζουνε: «Ἀληθινά, εἶσαι ἀνώτερη ἀπ᾿ ὅλα Παρθένε ἁγνή».[2]
Ο ύμνος αυτός των Χαιρετισμών χρησιμοποιεί σαν εικόνα ένα λουλούδι με το ωραιότερο άρωμα: Το ρόδο, δηλ. την τριανταφυλλιά. Η Παναγία είναι η Τριανταφυλλιά, απ’ όπου βλάστησε το Τριαντάφυλλο που λέγεται Χριστός.
Ο Χριστός είναι «Το Ρόδον Το Αμάραντον». Όποιος πλησιάζει τον Χριστό αισθάνεται μία ουράνια ευωδία. Το λέει ο απόστολος Παύλος: «Χριστού ευωδία εσμέν τω Θεώ εν τοις σωζομένοις» (Β’ Κορ. 2,15).
Ιησούς! Το ρόδον της σωτηρίας. Βλάστησε στη στείρα γη. Ο Χριστός είναι ρόδο, τριαντάφυλλο, εκ Παρθένου. Και τα ωραιότερα λουλούδια της γης είναι μολυσμένα από το μόλυσμα της αμαρτίας. Ένα λουλούδι είναι απόλυτα αμόλυντο: Ο Ιησούς Χριστός. Και αυτό γιατί γεννήθηκε από Παρθένο, χωρίς το κληρονομικό μόλυσμα του προπατορικού αμαρτήματος.
Και η Παρθένος Μητέρα είναι «ρόδον το αμάραντον», που φανερώνει το αμόλυντον και καθαρόν της Παρθένου. Ο Θεός έψαχνε να βρει ευωδία στον κόσμο, μα πουθενά. Παντού η δυσοσμία της αμαρτίας. Και ξαφνικά, να, βρίσκει ένα λουλούδι. Είναι μοναδικό. Μοσχοβολά. Ήταν η Μαρία η Παρθένος. Μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο χωρίς μολυσμό, πεντακάθαρη. Παναγία. Ρόδο, τριαντάφυλλο, φυτρωμένο στο βράχο, από τη στείρα Άννα.
Την είδε ο Θεός και οσφράνθηκε το άρωμα της αρετής της. Γι’ αυτό λέγεται «το οσφράδιον του πάντων Βασιλέως».
Όλα τα λουλούδια κάποτε μαραίνονται. Και μάλιστα γρήγορα. Και η ζωή του ανθρώπου ένα λουλούδι είναι που μαραίνεται. Ένα λουλούδι δύο χιλιάδες τώρα χρόνια παραμένει αμάραντο και θα παραμένει στους αιώνες: Η αειπάρθενος Παναγία. Ούτε ο χρόνος μπορεί να την μαράνει. Ούτε οι βλασφημίες των άσεβων μπορούν να την μολύνουν.
Ο κάθε πιστός μπορεί να γίνει Ρόδο. Η περίοδος του δεκαπενταυγούστου αποβλέπει στο να ευωδιάσουμε. Πώς; Με τη μετάνοια και τη νηστεία. Ο ιερός Χρυσόστομοςονομάζει μύρο τη νηστεία: «Στήθι εγγύς του νηστεύοντος και μετέλαβες αυτού ευθέως της ευωδίας· μύρον γαρ έστιν ο νηστεύων πνευματικόν, και διά των οφθαλμών, και διά της γλώττης, και διά πάντων εμφαίνων την της ψυχής ευταξίαν».
Ας απολαύσουμε τα ρόδα της χάριτος της Παρθένου Παναγίας, του Θεανθρώπου γλυκύτατου Ιησού και της γλυκείας ζωής της Εκκλησίας. Για να φθάσουμε στο γλυκύ παράδεισο.
H Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου του Αμαράντου Ρόδου, εορτάζει στις 3 Απριλίου εκάστου έτους. «Ρόδον το αμάραντον, χαίρε, η μόνη βλαστήσασα…»[5]
Πῶς σε μακαρίσωμεν Θεοτόκε; πῶς δὲ ἀνυμνήσωμεν ὑπερευλογημένη, τὸ ἀκατάληπτον μυστήριον τῆς κυοφορίας σου; Τῶν αἰώνων γὰρ ὁ ποιητής, καὶ τῆς ἡμετέρας δημιουργός φύσεως; τὴν ἰδίαν εἰκόνα οἰκτείρας, καθῆκεν ἑαυτόν, εἰς κένωσιν τὴν ἀνεξιχνίαστον, ὁ ὢν ἐν τοῖς ἀΰλοις κόλποις τοῦ Πατρός, ἐν μήτρᾳ σου ἁγνὴ κατεσκήνωσε, καὶ σάρξ ἀτρέπτως ἐγένετο ἐκ σοῦ, ἀπειρόγαμε, μείνας, ὅπερ ὑπῆρχε φύσει, Θεός.
Διὸ αὐτὸν προσκυνοῦμεν, Θεὸν τέλειον, καὶ ἄνθρωπον τέλειον, τὸν αὐτὸν ἐν ἑκατέρᾳ μορφῇ· ἑκατέρα γὰρ φύσις ἐστὶν ἐν αὐτῷ ἀληθῶς, διπλᾶ δὲ πάντα κηρύττομεν, τὰ φυσικὰ αὐτοῦ ἰδιώματα, κατὰ τὴν διπλόην τῶν οὐσιῶν, δύο σέβοντες τάς ἐνεργείας, καὶ τὰ θελήματα.
Ὁμοούσιος γὰρ ὢν τῷ Θεῷ καὶ Πατρί, αὐτεξουσίως θέλει, καὶ ἐνεργεῖ ὡς ἄνθρωπος. Αὐτὸν ἱκέτευε, σεμνὴ παμμακάριστε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.[6]
Οδυσσέας Ελύτης, «Το Αξιον Εστί», Ι’
Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν
και χαρές ανείδωτες με σκιάσανε
οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων
μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο
Στ’ ανοιχτά του πελάγου με καρτέρεσαν
Με μπομπάρδες τρικάταρτες και μου ρίξανε
αμαρτία μου να `χα κι εγώ μιαν αγάπη
μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο
Τον Ιούλιο κάποτε μισανοίξανε
τα μεγάλα μάτια της μες στα σπλάχνα μου
την παρθένα ζωή μια στιγμή να φωτίσουν
μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο [8]
1. Α’ Ὠδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου.
2. Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου – «Ἐπὶ σοὶ Χαίρει, Κεχαριτωμένη. Πᾶσα ἡ κτίσις» (Ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου). Ἀπό τὸ περιοδικὸ «Ἑλληνικὴ Δημιουργία», τ. 37, 1949
3. Απόσπασμα από το κείμενο με τίτλο: «Η Παναγία και ο Λαός» του Φώτη Κόντογλου. Από το βιβλίο «Παναγία και Υπεραγία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΜΟΣ.
4. «Σίμων Καράς – O τελευταίος των μεγάλων δασκάλων του Γένους, ο τελευταίος των Bυζαντινών» Νίκος Διονυσόπουλος, Περιοδικό, Δίφωνο, 1999
5. Ορθόδοξος συναξαριστής www.saint.gr
6. Από τον όρθρο και την θεια λειτουργία Κυριακής αγίων πάντων
7. Θεοτοκίον Ήχος α’, Απόστιχο Εσπερινού της Δευτέρας
8. Από το ποίημα «Το Άξιον Εστί» Ι’ (1949) Γράφτηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη το 1959 και εκδόθηκε έναν χρόνο αργότερα, ενώ εν πολλοίς ήταν αυτό που χάρισε στον δημιουργό του το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979.
ΗΧΟΣ Δ’ ΑΓΙΑ – ΜΕΛΟΣ ΜΠΑΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΕΩΣ
ΨΑΛΛΕΙ Ο ΚΩΝ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ
Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Μικτή Χορωδία της Θάλειας Βυζαντίου.
Οδυσσέας Ελύτης, απόσπασμα από «Το άξιον εστί» Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν και χαρές ανείδωτες με…
-
Άξιον Εστί – Της Αγάπης αίματα
Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ερμηνεύει: Γιάννης Κότσιρας
- https://www.youtube.com/watch?v=Kb3-dmQRWSs
https://www.youtube.com/watch?v=YkshroBQn2E
Εσύ, ο έσω αμόλυντος άνεμος
Εσύ, των εποχών το ποθητό συνονθύλευμα
Εσύ, η του φωτός άμορφη περιέλιξη
Ο έσχατος ασπασμός της αγάπης