Ημερίδα στο ΑΠΘ: Φως, η έννοια που συνδέει Θεολογία, Επιστήμη και Τέχνη (Αντώνης Καγγελάρης, Θεολόγος)

Διεπιστημονικό Συνέδριο περί Φωτός

στη Θεολογική Σχολή Α.Π. Θεσσαλονίκης

Ενδιαφέρουσα Εσπερίδα με θέμα «Και είπεν ο Θεός: Γενηθήτω Φως, Διεπιστημονικές προσεγγίσεις του φωτός» πραγματοποιήθηκε στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης τη Δευτέρα, 14-12-2015. Η εκδήλωση έγινε με πρωτοβουλία της Προεδρίας του Τμήματος Θεολογίας και την οργανωτική και επιστημονική φροντίδα του Τομέα Ηθικής και Κοινωνιολογίας του Τμήματος.

Αφορμή για την επιστημονικού ενδιαφέροντος Εσπερίδα έδωσε ο εορτασμός του 2015 ως «Διεθνούς Έτους Φωτός και Τεχνολογιών με βάση το φως», κατόπιν εισήγησης της Ευρωπαϊκής Φυσικής Εταιρείας και απόφασης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα της Εσπερίδας, το συντονισμό της οποίας είχε ο Αναπλ. Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας κ. Παναγιώτης Υφαντή και ανεπτύχθησαν έξι εισηγήσεις.

Πρώτος μίλησε ο κ. Παναγιώτης Σκαλτσής, Καθηγητής και Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας με θέμα: «Ο λειτουργικός φωτισμός του ανθρώπου και της κτίσεως». Ο ομιλητής επικεντρώθηκε στη μυστηριακή ζωή, τη νυχθήμερο προσευχή, το Εορτολόγιο και τον Ιερό Ναό, πτυχές της θείας Λατρείας, όπου ο άνθρωπος φωτίζεται από το φως του Χριστού και όλης της Παναγίας Τριάδος, αλλά και η κτίση προβάλλει το κάλλος και την ωραιότητά της.

Ακολούθησε η εισήγηση της Καθηγήτριας κ. Άννας Κόλτσιου-Νικήτα με θέμα: «Από το φως του Σπηλαίου του Πλάτωνα στο φως της Δαμασκού». Το σπήλαιο τόνισε η εισηγήτρια, είναι σύμβολο παιδείας και απαλλαγής από την άγνοια. Η αναζήτηση αυτή βρίσκει την πληρότητα της στο φως της Γέννησης του Χριστού, φως το οποίο ο Απόστολος Παύλος μεταλαμπάδευσε σε όλο τον κόσμο.

Η τρίτη εισήγηση είχε τον τίτλο: «Το φως στη Βυζαντινή Ζωγραφική» με εισηγήτρια την Αναπλ. Καθηγήτρια κ. Μαρία Καζαμία-Τσέρνου. Το χρώμα και το φως τόνισε η ομιλήτρια είναι αλληλένδετα στη βυζαντινή αγιογραφία, όπου ο ζωγράφος αναζητεί το απρόσιτον φως της Θεότητος. Με το χρυσό δε φόντο παραπέμπει στη θεία δόξα. Ό,τι σκοτεινό και απεχθές, όπως οι δαίμονες, εικονίζεται με σκούρο χρώμα.

Στη συνέχεια μίλησε ο Αναπλ. Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής ΑΠΘ κ. Αναστάσιος Λιόλιος με θέμα: «Φως και Φυσική Επιστήμη». Προσδιόρισε την έννοια του φωτός ως κύματος και ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, μίλησε για τη δημιουργία του φωτός, για το ορατό και αόρατο φως και αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία του φωτός στον κόσμο.

Η πέμπτη Εισήγηση έγινε από τον Φυσικό και Δρ. Θεολογίας κ. Πέτρο Παναγιωτόπουλο με θέμα: «Αγγελικό ή μαύρο. Η διπλή φύση του φωτός». Αναφέρθηκε στο φυσικό φως που συμπεριφέρεται ως σωματίδιο και ως κύμα, αλλά μίλησε και για το πνευματικό-άκτιστο φως που χαρακτηρίζει το φως της Τριάδος και των αγίων.

Τελευταία ομιλία ήταν αυτή του Καθηγητή π. Βασιλείου Καλλιακμάνη με θέμα: «Το φως της Φιλοκαλίας». Το φως της Φιλοκαλίας επεσήμανε ο εισηγητής είναι το φως του Ευαγγελίου που εκπορεύεται από το νοητό ήλιο της δικαιοσύνης, το Χριστό. Διέκρινε επίσης το φως σε αισθητό, νοερό, άκτιστο, πλάνο, ψευδές και ψυχρό. Η κάθαρση δε των αισθήσεων τόνισε ο εισηγητής οδηγεί στο φωτισμό και τη θέωση.

Γενικότερα η ως άνω Επιστημονική Εσπερίδα ανέδειξε κατά τον καλύτερο τρόπο το δύσκολο τόσο από φυσικής επιστήμης, όσο και από Θεολογικής προσέγγισης θέμα του φωτός. Το κατάμεστο δε από φοιτητές και Καθηγητές Αμφιθέατρο, όσο και το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε κατά τη συζήτηση μετά τις Εισηγήσεις, επιβεβαίωσαν το ενδιαφέρον και την ποιότητα της εκδήλωσης.