«Τι έχει να προσφέρει η θεολογία στις θετικές επιστήμες;»

23 Νοεμβρίου 2017

Εργαστηριακή Συνάντηση του Προγράμματος Ορθοδοξία και Επιστήμες ανά τον Κόσμο (SOW) του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών σε συνεργασία με την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου
Βόλος, Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2017

Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου σε συνεργασία με το Πρόγραμμα «Ορθοδοξία και Επιστήμες ανά τον Κόσμο» του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών διοργανώνουν το Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2017, εργαστηριακή συνάντηση με θέμα «Τι έχει να προσφέρει η θεολογία στις θετικές επιστήμες;».

Η επιστήμη, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, έχει τις ρίζες της στον μετασχηματισμό της αρχαίας ελληνικής φυσικής φιλοσοφίας κατά την περίοδο της ύστερης ευρωπαϊκής αναγέννησης. Αυτή η μεταμόρφωση πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα χριστιανικό περιβάλλον, όπου η θεολογία και η πίστη συνέβαλαν σημαντικά στην ανάπτυξη της έννοιας της φύσης από τους πρωταγωνιστές αυτής της μεταμόρφωσης. Σχεδόν πέντε αιώνες αργότερα, ο τρόπος που κατανοείται η έννοια αυτή έχει αλλάξει ριζικά, ενώ η θεολογία έχει εξοριστεί από το πεδίο της επιστήμης ήδη από τον 19ο αιώνα. Δεν είναι μόνο ότι ο Θεός δεν είναι πλέον παρών στις υποθέσεις του Laplace, αλλά είναι, κατά κύριο λόγο, η σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης (χριστιανικής δημιουργίας ή κτίσης) που έχει μεταβληθεί ριζικά. Η φύση προσεγγίζεται πλέον ως εργαλείο, μετριέται σε ενέργεια και ύλη με σκοπό την ανθρώπινη παραγωγή. Ήδη, από τον Γαλιλαίο, η μελέτη της φύσης αφορά περισσότερο στην εκμετάλλευσή της παρά στην ερμηνεία της. Στη συνέχεια, ο Νεύτων δεν κάνει πλέον υποθέσεις, αλλά παρέχει μαθηματικές εξηγήσεις στα φαινόμενα. Αυτή η νέα κατανόηση της φύσης εμφανίζεται σταδιακά, κυρίως μέσα από τις βιολογικές επιστήμες (εξελικτική βιολογία, γενετική, ιατρική). Πρόκειται για μια αμφίσημη ανθρωπολογική μεταμόρφωση που κορυφώνεται στην εποχή μας στον τομέα των νευροεπιστημών, και πηγάζει από τη συνάντησή της με τις επιστήμες των υπολογιστών, τη μηχανική, την αναπτυξιακή ψυχολογία, τη ψυχανάλυση και τη φιλοσοφία, εξελίξεις που αναγγέλλουν μια νέα δυναμική, θέτοντας ωστόσο και νέα διλήμματα. Καθώς οι θετικές επιστήμες διαδραματίζουν πλέον κυρίαρχο ρόλο στις σημερινές κοινωνίες, η θεολογία επηρεάζεται από αυτές σε πολλά επίπεδα. Οι νέες θεολογικές απόψεις, όπως για παράδειγμα, εκείνες του Teilhard de Chardin, βασίζονται, σε μεγάλο βαθμό, στις θετικές επιστήμες.

Τα θέματα και τα ερωτήματα που προκύπτουν από τις παραπάνω εξελίξεις και που αφορούν τόσο τη θεολογία όσο και τις θετικές επιστήμες, αλλά και τις δυνατότητες της μεταξύ τους συνάντησης και συνομιλίας, θα εξετάσει η εργαστηριακή συνάντηση του Βόλου. Μεταξύ των συμμετεχόντων είναι οι: Νίκος Πράντζος, Ινστιτούτο Αστροφυσικής Παρισίων, Ευδοξία Δελλή, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Χαράλαμπος Βέντης, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας, Θεολογική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., Βαγγέλης Κούταλης, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αργύρης Νικολαΐδης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πρωτοπρ. Νικόλαος Λουδοβίκος, Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης και Ινστιτούτο Ορθοδόξων Χριστιανικών Σπουδών του Καίμπριτζ, Κώστας Ταμπάκης, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών,Παντελής Καλαϊτζίδης, Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου,Μανώλης Μαθιουλάκης, Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος», Ευθύμιος Νικολαΐδης, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Νικόλαος Ασπρούλης, Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου.