Λιθοσφαιρικές πλάκες
19 Ιανουαρίου 2016
Η Γη μας φαίνεται ως μία σταθερή σφαίρα που περιφέρεται γύρω από τον ήλιο και περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της… και βέβαια αυτό συμβαίνει. Ωστόσο στη Γη συμβαίνουν και κάποιες άλλες κινήσεις και μάλιστα στο εσωτερικό της, κάτω από τα πόδια μας, θα λέγαμε.
Η ξηρά και η θάλασσα αλλάζουν διαρκώς θέση επειδή κινούνται. Η κίνησή τους όμως είναι τόσο αργή, ώστε δεν είμαστε σε θέση να το καταλάβουμε. Αλλά οι άνθρωποι που έζησαν εκατοντάδες χρόνια πριν από μας κι οι άνθρωποι που θα ζήσουν εκατοντάδες χρόνια μετά από μας στον ίδιο τόπο που κατοικούμε εμείς, δεν θα βλέπουν το ίδιο γεωλογικό περιβάλλον. Ένα παράδειγμα έχουμε από την ιστορία, την οποία διδάσκεσαι στην Δ΄ τάξη. Ξέρεις ότι το 480 π.Χ., περίπου πριν από 25 αιώνες, έγινε η μάχη Ελλήνων και Περσών στα στενά των Θερμοπυλών. Σήμερα κανένα στενό δεν φαίνεται στην τοποθεσία εκείνη, αλλά το κοίλωμα που σχηματίζεται δείχνει ότι πράγματι εκείνη η τοποθεσία είχε ένα στενό πέρασμα, όπως μας λένε οι γεωλόγοι. Αυτό άλλαξε με την πάροδο των αιώνων, εξαιτίας και των εξωτερικών συνθηκών αλλά και των κινήσεων που συμβαίνουν στο εσωτερικό της Γης.
Ακόμη, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι το νησί της Κρήτης έρχεται κάθε χρόνο 4 εκατοστά του μέτρου πιο κοντά στην Αφρική. Ωστόσο δεν απομακρύνεται από τη Θεσσαλονίκη παρά μόνο 1 εκατοστό, καθώς ανάλογες κινήσεις γίνονται και γύρω από το Αιγαίο.
Όλα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι κάτω από τον φλοιό της Γης, υπάρχουν οι λιθοσφαιρικές πλάκες. Οι γεωλόγοι εκτιμούν ότι αυτές είναι συνολικά 12 και χωρίζονται και σε μικρότερες. Οι πλάκες αυτές κινούνται συνεχώς – με πολύ αργούς ρυθμούς βέβαια- επηρεάζοντας τη μορφή του φλοιού της Γης. Στα μέρη που ενώνονται οι πλάκες, οι κινήσεις αυτές γίνονται έντονες και προκαλούνται σεισμοί ή δημιουργούνται ηφαίστεια.
Κι αυτό που φαίνεται κακό για τη ζωή μας στη Γη, στην πραγματικότητα είναι καλό. Κι αυτό επειδή επιστημονικά μοντέλα έδειξαν ότι αν σταματούσαν οι κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών – έτσι θα σταματούσαν και οι σεισμοί – τότε θα υπήρχε εξαιρετική διάβρωση του εδάφους με αποτέλεσμα η ξηρά να γίνει εντελώς επίπεδη και να καλυφθεί από εκατοντάδες μέτρα νερού. Στη συνέχεια όλο αυτό το επιφανειακό νερό θα χανόταν μέσω της εξάτμισης, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα ζωής.
Περισσότερα για τις λιθοσφαιρικές πλάκες και τις κινήσεις τους μπορείς να δεις στην παρακάτω ταινία.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=lNqtSpFSGTs?rel=0]
