Πεμπτουσία

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ (Τίτ.β’ 11-14, γ’ 4-7) Στα Επιφάνια, την φανέρωση στον κόσμο του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού, αναφέρεται το Αποστολικό Ανάγνωσμα σήμερα, που γιορτάζουμε τα Άγια Θεοφάνεια. Ο Ιησούς, που όταν γεννήθηκε στη Βηθλεέμ, οι άνθρωποι τον αγνόησαν, μετά από 30 χρόνια εμφανίζεται δημοσίως στον Ιορδάνη. Και την ώρα της Βαπτίσεώς του Ιησού από τον Βαπτιστή Ιωάννη, ο Θεός Πατέρας Τον αποκαλύπτει ως Υιόν Του αγαπητόν, το δε Άγιον Πνεύμα, με μορφή περιστεράς κατεβαίνει πάνω στον Ιησού, για να επιβεβαιώσει τη φωνή του Θεού Πατέρα. Με δοξολογική διάθεση ο Απόστολος Παύλος γράφει στον Μαθητή του Τίτο, όπως ακούσαμε σήμερα: «Επεφάνη η χάρις του Θεού» δηλαδή ο Θεός φανέρωσε τη χάρη Του, (που είναι ο Χριστός) ...

Την 6η Ιανουαρίου εορτάζει η Εκκλησία μας την μεγάλη δεσποτική εορτή των Θεοφανείων. Η Βάπτιση τού Ιησού είναι το γεγονός εκείνο που επισημοποίησε την έλευση τού Μεσσία. Αν και ο ίδιος ο Κύριος δεν είχε ανάγκη άφεσης των αμαρτιών, εντούτοις προσέρχεται στον Ιωάννη «του βαπτισθήναι υπ’ αυτού και πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην» (Ματθ. 3,13-15). Για τον Ιησού υπογραμμίζεται από όλη την ευαγγελική παράδοση, ότι με την είσοδό του στα νερά του ποταμού «ευθύς ανέβη από του ύδατος» (Ματθ. 3, 16) ή «ευθύς αναβαίνων εκ του ύδατος…» (Ματθ. 1,10), για να γίνει σαφής αντιδιαστολή από όλες τις άλλες βαπτίσεις που έκανε ο Ιωάννης και οι οποίες αργοπορούσαν λόγω της εξομολόγησης που προηγείτο. Το βάπτισμα του Ιησού έχει άμεση σχέση με τη σωτηρία του ...

Ο Καθηγητής Σωτήριος Δεσπότης, Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, στο τέταρτο μέρος της συνέντευξής του στην Πεμπτουσία αναφέρεται στο γεγονός της Βαπτίσεως του Κυρίου από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο στον Ιορδάνη ποταμό και την σημασία του στη διδασκαλία της Εκκλησίας και τη ζωή του ανθρώπου.

Ο κ. Νικόλαος Ξιώνης, επίκ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, στο δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξής του στη Πεμπτουσία αναφέρεται στην διά της σαρκώσεως του Λόγου αποκατάσταση της ειρήνης και την αναγνώριση της δημιουργικής αρχής από τον άνθρωπο.

Διαλάμπει στο λειτουργικό πλαίσιο η σημερινή εορτή. Ο υμνογράφος την συγκρίνει με την εορτή των Χριστουγέννων λέγοντας «λαμπρά μεν η παρελθούσα Εορτή, λαμπροτέρα δε Σωτήρ η επερχομένη » (επερχομένη εννοεί τα Θεοφάνεια). Θεοφάνεια, δηλαδή η φανέρωση του μεγάλου μυστηρίου της Αγίας Τριάδος. Η φανέρωση της Αγίας, Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος στον κόσμο. Βαπτίζεται ο Χριστός στον Ιορδάνη και ο Θεός Πατέρας πιστοποιεί τη θεότητα του Υιού Του. Βαπτίζεται ο Χριστός, για να ανοίξει το δρόμο προς το βάπτισμα και να καθιερώσει το μυστήριο. Σήμερα, από τη χαρά που έφερε ο Σωτήρας μας Χριστός, χωρίστηκαν η γη και η θάλασσα και απ΄ άκρη ως άκρη γέμισε ο κόσμος ευφροσύνη. Η σημερινή γιορτή αποκαλύπτει μεγαλύτερα θαύματα από εκείνη της Χριστουγεννιάτικης νύκτας. Γιατί εκείνη ...

Ενώ βρισκόμαστε στους πρόποδες του νέου χρόνου, η Εκκλησία προβάλλει μια άλλη Δεσποτική γιορτή, αυτή των Θεοφανείων. Μια γιορτή που αποκαλύπτει την Τριαδικότητα του Θεού: ο Υιός στον Ιορδάνη, ο Πατέρας να διαβεβαιώνει ότι «αυτός είναι ο Υιός ο αγαπητός» και το Πνεύμα το Άγιο σαν περιστέρι να επικυρώνει το λόγο του Πατέρα. Συνδυασμένη με τον αγιασμό των υδάτων, η γιορτή αυτή τονίζει την είσοδο του Χριστού, ως Κυρίου των δυνάμεων και της αγάπης, στο βασίλειο του σκότους. Εφόσον στα νερά – θάλασσα, ποταμοί κ.λ.π – πιστεύετο ότι κυριαρχούσε ο διάβολος ως καταστρεπτική δύναμη, ο αγιασμός των υδάτων γίνεται το μέσο που η χάρις του Θεού καταργεί την παρουσία του. Κι ακόμα, με τις ευχές που λέγονται από τον ιερέα κατά τον ...

Λίγο μετά τη 1 το μεσημέρι του Σαββάτου (5/1/2019) ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος υπέγραψε τον Τόμο για την εκχώρηση αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας. Η τελετή μεταδόθηκε από κανάλια της ουκρανικής και ελληνικής τηλεόρασης. Προηγήθηκε δοξολογία στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη μετά την υποδοχή που έγινε νωρίς το πρωί. Μετά την δοξολογία ο νέος προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ουκρανίας κ.κ. Επιφάνιος έγινε δεκτός από τον Οικουμενικό Πατριάρχη και αμέσως μετά ακολούθησε η τελετή της εκχώρησης του Τόμου στον Πατριαρχικό Ναό του αγίου Γεωργίου στο Φανάρι. Το νέο προκαθήμενο συνόδευσαν ο πρόεδρος της χώρας, Πέτρο Ποροσένκο, η σύζυγός του και άλλα πολιτικά πρόσωπα. Μετά την τελετή της εκχώρησης ακολούθησαν ομιλίες  του Οικουμενικού Πατριάρχου, του Μητροπολίτου Επιφανίου και του Ουκρανού Προέδρου. Δείτε ...

Ο ιερός Χρυσόστομος ονομάζει τα άγια Χριστούγεννα «Μητρόπολη των εορτών » , ενώ ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος τα ονομάζει «εορτή της αναδημιουργίας» και «Θεοφάνεια» και «Γενέθλια» . Η γέννηση του Κυρίου από την Υπεραγία Θεοτόκο συνιστά το μόνο «καινό υπό τον ήλιον» γεγονός, το θαύμα της αγαθότητας του Θεού, «το μέγα της ευσεβείας μυστήριον» (Α’ Τιμ. 3,16) και οι διαστάσεις του ξεπερνούν τον χρόνο και τέμνουν την ανθρώπινη ιστορία. Το θαύμα αυτό υπερβαίνει ακόμη και τη δημιουργία του κόσμου. Τότε «δι’ άκραν αγαθότητα» ο Θεός δημιούργησε από το μηδέν τον αόρατο και ορατό κόσμο. Τώρα ο Ίδιος «ταπεινούμενος δι’ ευσπλαγχνίαν» γίνεται δημιούργημα. Ο Δημιουργός γίνεται δημιούργημα και ο Κτίστης κτίσμα. Ένας Θεός ταπεινώνεται, σμικρύνει τη δόξα Του, περιστέλλει τη ...

Τα Άγια Θεοφάνεια είναι μία από τις μεγαλύτερες εορτές της Χριστιανοσύνης. Εορτάζεται το γεγονός της Βαπτίσεως του Κυρίου στα Ιορδάνια νάματα και ταυτόχρονα φανερώνεται η Τριαδική Θεότητα στον κόσμο. Η σπουδαιότητα της εορτής φαίνεται από τις ιστορικές μαρτυρίες που αναφέρουν ότι μετά το Πάσχα, η εορτή των Θεοφανίων είναι η αρχαιότερη χριστιανική εορτή. Το γεγονός της Βαπτίσεως έχει τεράστια θεολογική σημασία. Ο αγιογράφος κατάφερε να αποτυπώσει με τα χρώματα αυτό το πλούσιο σε νοήματα γεγονός. Ο Χριστός βρίσκεται μεταξύ ψηλών βράχων, που σμίγουν και σχηματίζουν «κλεισούραν». Τα νερά, που δεν είναι αγιασμένα, μας θυμίζουν την εικόνα του θανάτου – κατακλυσμού. Ο συμβολισμός των βράχων της εικόνας της γεννήσεως συνεχίζεται στην εικόνα των Θεοφανίων και καταλήγει στην εικόνα της καθόδου του Χριστού στον Άδη. ...

Ο μουσικοθεατρικός καλλιτεχνικός Σύλλογος „ΜΕΤΡΟΝ“ Κερκύρας επισκέφθηκε τη Βαυαρία, στα πλαίσια ανταλλαγής πολιτιστικών προγραμμάτων με τον γερμανικό Σύλλογο „WILDE ROSE“, και φιλοξενήθηκαν στο οίκημα του συλλόγου στη πόλη Γκέρετσριντ (Geretsried), που βρίσκεται κοντά στο Μόναχο. Η επίσκεψη των 30 νεανίδων και νέων της Κέρκυρας, ηλικίας από 14 μέχρι 20 ετών έλαβε χώρα σε συνεργασία και με τον Επτανησιακό Σύλλογο Μονάχου. Στα πλαίσια της εκπαιδευτικής τους διαμονής στη Βαυαρία παρουσίασαν στο Μόναχο την μουσικοχορευτική θεατρική παράσταση „Μια βολά κι έναν καιρό….και τσου παιδιώνες σας“, ένα έργο βασισμένο στην κερκυραἳκή διάλεκτο, έμμετρο με ζωντανή ορχήστρα και τραγούδι, σε κείμενα των Σπύρου Ατσοπάρδη και Ευτυχίας Βογιατζόγλου, με 17 τραγούδια και χορούς από την Κέρκυρα. Στην κατάμεστη αίθουσα της αίθουσας Bürgersaal Fürstenried απέσπασαν όλοι οι συμμετέχοντες στην παράσταση, (πρωταγωνιστές, οι κουτσομπόλες, οι φίλες και φίλοι ...

Ο Στέλιος Παπαθανασίου μιλάει για το βιβλίο του Στέλιου Κούκου, «Ωριμάζει μέσα μου ο Παπαδιαμάντης» των εκδόσεων Λογείον, που παρουσιάστηκε το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου στο καφέ “Ζώγια- Βιβλίο, τσάι και συμπάθεια”, στο πλαίσιο της έκθεσης ζωγραφικής του Στέλιου Κούκου, με τίτλο “Επί πτερύγων Αγγέλων”, που πραγματοποιείται στον ίδιο χώρο.

Δοξαστικό της Θ´ Ώρας των Μεγάλων Ωρών της δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων εις ήχον πλ. Α΄. Το δοξαστικό αυτό αποτελεί ένα εξαίσιο δείγμα της ποιητικής και μελουργικής εκκλησιαστικής μας παράδοσης. Είναι «δίχορον», δηλαδή, χωρισμένο σε μέρη και ψάλλεται από τους δύο χορούς των ψαλτών εναλλάξ. Η σύνθεση ανήκει στον Ιάκωβο Πρωτοψάλτη. Τον μάθημα αποδίδει αριστοτεχνικά ο Άρχων Υμνωδός της ΜΧΕ Γεώργιος Χατζηχρόνογλου. «Την χείρα σου την αψαμένην, την ακήρατον κορυφήν του Δεσπότου, μεθ’ ης και δακτύλω αυτόν, ημίν καθυπέδειξας, έπαρον υπέρ ημών, Βαπτιστά, ως παρρησίαν έχων πολλήν· αι γαρ μείζων των Προφητών απάντων, υπ’ αυτού μεμαρτύρησαι. Τους οφθαλμούς σου πάλιν δε, τους το Πανάγιον Πνεύμα κατιδόντας, ως εν είδει περιστεράς κατελθόν, αναπέτασον προς αυτόν Βαπτιστά, ίλεων ημίν απεργασάμενος. Και δεύρο στήθι μεθ’ ημών, επισφραγίζων τον ύμνον, και προεξάρχων της πανηγύρεως.» Η επεξεργασία ...

Στο τρίτο μέρος του αφιερώματος, ο Πέτρος Ανδρουτσόπουλος, Ιστορικός-Ερευνητής παραδοσιακών τραγουδιών, επιμελείται και παρουσιάζει, παραδοσιακά κάλαντα των Θεοφανείων από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, παραθέτοντας λαογραφικά και ιστορικά στοιχεία και στοιχεία από την παράδοση της Εκκλησίας. Παίζουν: Κλαρίνο: Κώστας Κοπανιτσάνος Βιολί: Δημήτρης Ζαχαρίου Λαούτο: Κωστής Καλαϊτζάκης Σαντούρι: Κρινιώ Τζαβέλα Τύμπανο-ντέφι: Νεκτάριος Πάλμος Ποντιακή λύρα: Γιώργος Παπαδόπουλος Γαβάλ’: Χάρης Παπαδόπουλος Νταούλι: Παύλος Σταματίδης Κρητική λύρα: Όθωνας Μπικάκης Κρητικό λαούτο: Ανδρέας Φασάκης Τραγουδούν: Πολυτίμη Τόλη Ανδρέας Φασάκης Γιάννης Μιχαηλίδης Συμμετέχει το εργαστήρι παραδοσιακού τραγουδιού του πολιτιστικού και λαογραφικού συλλόγου ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Τα μέλη: Αραβανή Ευαγγελία, Θεοδόση Ιωάννα, Καμπάνη Αγγελική, Καραγιάννη Χριστίνα, Κατσελίδου Μαρία, Καψάνη Παναγιώτα, Κουσίδη Αλίκη, Κρίκου Χρυσούλα, Κωτσιοπούλου Θεώνη, Ρούσου Μαρία, Μάκρας Σωκράτης, Σιαφάκα Ελένη, Σταματοπούλου Ελευθερία, Τσαπατσάρης Βασίλειος, Τσαπατσάρη Γιούλη, Τσιλιμέκη Θεοδώρα, Τσιμπράκη Παρασκευή, Χρυσάφη Γεωργία.

Ο Ιωάννης (Ζαν) Σταύρου, Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης Ηλιουπόλεως Θεσσαλονίκης ψάλει ύμνους της Εορτής των Φώτων στην ελληνική και αραβική διάλεκτο.

Ο Καθηγητής Σωτήριος Δεσπότης, Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, στο τρίτο μέρος της συνέντευξής του στην Πεμπτουσία αναφέρεται στα βιβλικά γεγονότα της γεννήσεως του Κυρίου και το νόημα τους μεταθέτοντας τη σκέψη μας από το ρομαντισμό των εορτών στην ουσία της δεσποτικής εορτής της ενανθρωπήσεως.

Οι αόρατες ιδιότητες του Θεού, γράφει ο Απόστολος Παύλος, γίνονται νοητές στον άνθρωπο δια μέσου των δημιουργημάτων . Οι λόγοι των όντων, που υπάρχουν σε όλα τα δημιουργήματα, μαρτυρούν τον δημιουργικό και συνεκτικό Θεό Λόγο. Και επειδή ο Θεός Λόγος είναι το δεύτερο πρόσωπο της μίας αδιαίρετης Τριαδικής Θεότητας, είναι φυσικό και οι λόγοι των όντων να μαρτυρούν κατά κάποιον τρόπο την Τριαδική Θεότητα. Οι λόγοι των όντων υπάρχουν βέβαια και στον άνθρωπο. Δηλαδή ο άνθρωπος έχει εγκατεσπαρμένους στην ύπαρξή του «λόγους» που ανάγονται στον Θεό Λόγο. Έτσι γίνεται λόγος στην χριστιανική γραμματεία και για τον «σπερματικό λόγο», που παρέχει στον κάθε άνθρωπο του προβιβλικού και του εξωβιβλικού κόσμου κάποια μερική θεογνωσία. Χαρακτηριστικές εδώ είναι οι επισημάνσεις που κάνει ο Αριστοτέλης στην ...

H παρούσα έκδοση συντρέχει με τη διαχρονική απήχηση του έργου του π. Γ. Φλωρόφσκυ, θεωρώντας ότι δεν είναι συμπτωματικό το σύγχρονο ευρύ ενδιαφέρον για τη θεολογική συγγραφή του. Με τη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα του συγκεκριμένου έργου προκρίνεται η επανάγνωση της θεολογικής προσφοράς του μεγάλου ρώσου θεολόγου. Όντας η νεοπατερική σύνθεση στο έργο του μία συμβολή που δεν εξαντλεί την ερμηνευτική της προοπτική στην προβολή του πατερικού γράμματος, αλλά εκφράζει το αγιοπατερικό φρόνημα ως το διαχρονικό πρότυπο εκκλησιαστικής βιωτής και θεολογίας, η μελέτη των συγγραφών του έχει πράγματι ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ως εκ τούτου, μέσα από το έργο του π. Γ. Φλωρόφσκυ ο αναγνώστης εμπλουτίζεται με ένα βαθύ θεολογικό πνεύμα και¬ μία γραφή που γνωρίζει να διαλέγεται πραγματικά. Το πρόβλημα είτε στην περίοδο ...

Σήμερα, αδελφοί χριστιανοί, είναι η τρίτη Δεσποτική εορτή. Πρώτη Δεσποτική εορτή είναι η Γέννηση του Χριστού, δεύτερη η Περιτομή και τρίτη Δεσποτική εορτή είναι η Βάπτιση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Επειδή είστε κουρασμένοι με την θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, που είναι μεγαλύτερη από την Λειτουργία του Ιερού Χρυσοστόμου, που ακούμε κάθε Κυριακή, και επειδή θα ακολουθήσει και ο Μέγας Αγιασμός, γι᾽ αυτό ολίγα μόνο λόγια θα σας πω και θα τελειώσω σύντομα το ταπεινό μου κήρυγμα. Ο Ιησούς Χριστός, αγαπητοί μου, είναι αναμάρτητος και γι᾽ αυτό δεν είχε ανάγκη από το βάπτισμα. Αλλά έρχεται προς το βάπτισμα του Ιωάννου, γιατί αυτό το βάπτισμα ήταν θέλημα Θεού· γιατί έπρεπε με την πράξη Του αυτή ο Χριστός να επικυρώσει το έργο ...

Η ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού ανέκαθεν συνδέθηκε με την εορτή των Θεοφανίων, την ακολουθία του βαπτίσματος και την εν γένει βαπτισματική πράξη της Εκκλησίας με ό,τι αυτή προβλέπει για τον αγιασμό του ύδατος. Συγκεκριμένα ο Μεγάλος Αγιασμός τελούνταν την παραμονή της εορτής των Θεοφανίων, κατά την παννυχίδα, μετά την ακολουθία του όρθρου, σε ανάμνηση του βαπτίσματος του Κυρίου. Οι πιστοί έπαιρναν το αγιασμένο νερό, έπιναν και ράντιζαν εαυτούς και τα σπίτια τους και στη συνέχεια στο αγιασμένο αυτό νερό βαπτίζονταν οι κατηχούμενοι . Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος περιγράφει τη συνήθεια της εποχής του, κατά την οποία το εσπέρας της παραμονής της εορτής οι χριστιανοί «άπαντες υδρευσάμενοι οίκαδε τα νάματα αποτίθενται και εις ενιαυτόν ολόκληρον φυλάττουσιν, άτε δη σήμερον αγιασθέντων ...

Ο Χρήστος Χαλκιάς, Πρωτοψάλτης του ι.ν. Παναγίας Δεξιάς ψάλει το Ιδιόμελο των Μεγάλων Ωρών των Θεοφανείων «Τά­δε λέ­γει Κύ­ρι­ος πρός Ἰ­ω­άν­νην» ή­χος πλ. δ´.