Φαίνεται να είναι ίδρυμα των αρχών του 11ου αι., αλλά το 13ο αι. ερημώθηκε και αργότερα μετέπεσε σε τάξη κελλιού...
Ιδρύθηκε από τον άναμορφωτή του αθωνικού μοναχισμού, όσιο Αθανάσιο τον επονομασθέντα Αθωνίτη, περί το 963, με δαπάνες του αυτοκράτορα Νικηφόρου...
Η Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά οφείλει την ονομασία της, πιθανότατα, σε κάποιον παλαιό κτίτορά της, πού θα πρέπει να...